ΕΠΙΣΚOΠΗΣΗ
Η Αθήνα, τα τελευταία χρόνια, έχει αυξήσει την ελκυστικότητα της ως τουριστικός προορισμός και ως προορισμός εγκατάστασης. Αυτό είναι αποτέλεσμα γεωπολιτικών, κυρίως, εξελίξεων, στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής, καθώς και της σημαντικής μείωσης που έχει επέλθει στο κόστος διαβίωσης λόγω της πολυετούς κρίσης. Οι ίδιοι αυτοί παράγοντες έχουν επηρεάσει θετικά τις τουριστικές προοπτικές της Ελλάδας και έχουν οδηγήσει σε διπλασιασμό του εισερχόμενου τουρισμού στη χώρα. Η κατάταξη λοιπόν της Αθήνας στην πρώτη θέση –σε σχετική έρευνα του INSEAD και της ADECCO – μεταξύ 90 πόλεων στο κόσμο όσον αφορά στη διάθεση ταλαντούχων ατόμων να την επιλέξουν ως πόλη εγκατάστασης πρέπει να μας κινητοποιήσει για να πετύχουμε στην πράξη αυτό το αποτέλεσμα: να μετατρέψουμε δηλαδή την Αθήνα σε μια πόλη-hub, έναν κόμβο έρευνας και τεχνολογίας, για τους νέους όλου του κόσμου που διαθέτουν υψηλές δεξιότητες και θα έρθουν στην Ελλάδα για να δημιουργήσουν. Η κατάταξη αυτή γίνεται με βάση μια σειρά παράγοντες που αναφέρονται στις συνθήκες διαμόρφωσης, προσέλκυσης, ανάπτυξης, συγκράτησης και διεθνικότητας (ενσωμάτωσης στο διεθνές περιβάλλον) του ταλαντούχου ατόμου. Αυτό που ωθεί την Αθήνα στην 1η θέση όσον αφορά στη συγκράτηση είναι, σύμφωνα με τη μελέτη, το σχετικά χαμηλό κόστος διαβίωσης, η προσωπική ασφάλεια και η πυκνότητα γιατρών (καλές συνθήκες ιατρικής φροντίδας). Είναι σημαντικό ότι η τάση αυτή καταγράφεται παρά την πλήρη απουσία μιας συγκροτημένης στρατηγικής κινήτρων «διακράτησης ταλέντου» στη χώρα, αντίστοιχης με αυτές που εφαρμόζουν πολλές άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Πορτογαλία και η Κύπρος. Η Αθήνα, επίσης, έχει υψηλές επιδόσεις όσον αφορά στην ποιότητα ζωής και περιβάλλοντος, τη διάδοση του ίντερνετ στον πληθυσμό και την παρουσία υψηλού αριθμού φοιτητών στην πόλη, που δημιουργούν έναν δυναμικό τρόπο διαβίωσης. Από την άλλη μεριά, η Αθήνα υστερεί σε δαπάνες Έρευνας και Ανάπτυξης, την παρουσία μεγάλων διεθνών επιχειρήσεων, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, την παρουσία σημαντικών διεθνών πανεπιστημίων και την δυσκολία συνεργασίας των ντόπιων πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων με τις επιχειρήσεις, διεθνών οργανισμών, κ.ά. Η κατάσταση αυτή μπορεί να εξηγήσει την παρατηρούμενη έξοδο από τη χώρα νέων ανθρώπων με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και υψηλά επαγγελματικά προσόντα (brain drain) λόγω της συγκυρίας της υψηλής ανεργίας και της αναιμικής ανάπτυξης. Αλλά εξηγεί, επίσης, και την αμφιθυμία όσων φεύγουν, και την εκφραζόμενη επιθυμία για παλινόστηση σε κάποιο χρονικό σημείο στο μέλλον. Βεβαίως, τίποτα δεν θα γίνει από μόνο του, και μόνο από τη φορά των πραγμάτων. Απαιτείται εμπλοκή όλων μας, και της δημόσιας διοίκησης, και της τοπικής αυτοδιοίκησης, και της εκπαιδευτικής κοινότητας, και, τέλος, και του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας ώστε, κάτω από την καθοδήγηση της κυβέρνησης, να επιταχυνθεί η όλη διαδικασία. Βεβαίως, η προσφάτως ψηφισθείσα από τη Βουλή ρύθμιση για την επιβολή «ψηφιακού» τέλους 6% για ηλεκτρονικές συσκευές εγγραφής ήχου και εικόνας και για ηλεκτρονικούς αποθηκευτικούς δίσκους άνω των 4GB, πέραν της ήδη εφαρμοζόμενης επιβάρυνσης 2% επί της αξίας σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, smartphones και tablets, καθώς και η στάση της επίσημης Πολιτείας απέναντι στην πιθανότητα εγκατάστασης στην Ελλάδα Κέντρου Πρωτονικής Θεραπείας για καρκινοπαθείς, με βάση τεχνογνωσία του CERN στους επιταχυντές, είναι απογοητευτικές και αντιστρατεύονται την προοπτική του μετασχηματισμού της χώρας σε τεχνολογικό κόμβο.
- Μικρή υποχώρηση σημείωσε η παραγωγή στη μεταποίηση πλην πετρελαιοειδών τον Μάρτιο του 2018 (-0,8%), ως αποτέλεσμα κυρίως της επίδρασης βάσης, καθώς τον Μάρτιο του 2017 είχε αυξηθεί κατά +8,2%, ακολουθώντας παράλληλα την κάμψη των επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία. Ωστόσο, από τις αρχές του 2017 έχει ενισχυθεί σημαντικά, ενώ το 1ο τρίμηνο του 2018 εμφανίζει άνοδο +1,6%, επιπλέον αύξησης +5,1% το αντίστοιχο τρίμηνο του 2017. Παράλληλα, οι προβλέψεις για τις επενδύσεις το 2018 είναι θετικές στους περισσότερους κλάδους, αν και οι δυσμενείς εκτιμήσεις στον κλάδο των διυλιστηρίων, διαμορφώνουν πτωτική τάση στο σύνολο των επενδυτικών δαπανών στη μεταποίηση (-2,4% το 2018). Από την άλλη πλευρά, ο ρυθμός μείωσης της ανεργίας παρουσιάζει κόπωση (20,8% τον Φεβ. 2018, από 22,6% τον Φεβ. 2017 και 20,7% τον Ιαν. 2018), όμως η έναρξη της τουριστικής περιόδου αναμένεται να τονώσει την απασχόληση τους επόμενους μήνες. Αποδυνάμωση παρουσίασε, επίσης, η οικοδομική δραστηριότητα τον Φεβ. 2018, παραμένοντας όμως σε θετικό έδαφος το δίμηνο Ιαν – Φεβ 2018 (+5,8%). Τέλος, ο κρατικός προϋπολογισμός εμφάνισε μια ιδιαίτερα καλή πορεία τον Απρίλιο, κυρίως λόγω της σημαντικής αύξησης των εσόδων, τα οποία υπερέβησαν τον στόχο.
Διαβάστε εδώ το Εβδομαδιαίο Δελτίο για την Ελληνική οικονομία – Οικονομία & Επιχειρήσεις: Αναγκαία μια στρατηγική διακράτησης «ταλέντου» για να πάμε από το brain-drain στο brain-gain! – 17 Μαΐου 2018.
