ΕΠΙΣΚOΠΗΣΗ
Με την έξοδο από τα Μνημόνια, η Ελλάδα, καλείται να εξυπηρετεί ένα δυσβάστακτο χρέος, χωρίς πλέον πρόγραμμα χρηματοδοτικής συνδρομής. Για να αναχρηματοδοτείται με επιτυχία το χρέος αυτό από τις αγορές, θα χρειαστεί ένας ριζικός μετασχηματισμός προς μια οικονομία της παραγωγής και των εξαγωγών και ένα κράτος που θα μπορεί να υποδεχθεί επενδύσεις υψηλής καινοτομίας και κερδοφορίας. Δυστυχώς μετά από 10 χρόνια κρίσης και 8 χρόνια μνημονίων, δεν βρισκόμαστε ακόμη σε αυτό το σημείο. Θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας όπως το υψηλό μερίδιο (69%) της ιδιωτικής κατανάλωσης στο ΑΕΠ, το ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο των €21,5 δισ. ετησίως, η δημογραφική γήρανση και οι υψηλές δαπάνες για τη χρηματοδότηση συντάξεων και κοινωνικών παροχών, η χαμηλή ανταγωνιστικότητα σε μια σειρά από κρίσιμους δείκτες για την προσέλκυση επενδύσεων, αποτελούν τις μεγάλες προκλήσεις για την κοινωνία, την οικονομία και το πολιτικό μας σύστημα για να πετύχουμε μια βιώσιμη ανάπτυξη. Είναι αδήριτη ανάγκη συνεπώς η επίμονη εφαρμογή φιλικών προς την ανάπτυξη μεταρρυθμίσεων που διευκολύνουν τη λειτουργία των ελεύθερων αγορών και της επιχειρηματικότητας και ένα βελτιωμένο κοινωνικοοικονομικό θεσμικό πλαίσιο. Οι πολιτικές ηγεσίες οφείλουν να αντιληφθούν ότι η μεταμνημονιακή περίοδος της οικονομίας απαιτεί ακόμη μεγαλύτερη υπευθυνότητα από όση επέδειξαν κατά τη διάρκεια των μνημονίων και ριζική αλλαγή ύφους και τρόπου διακυβέρνησης καθώς σύντομα δεν θα υπάρχει το δίχτυ ασφαλείας για την εγγυημένη χρηματοδότηση του χρέους. Πρόκειται για μία εθνικής εμβέλειας προσπάθεια υψηλής προτεραιότητας, καθώς μαγικές λύσεις για ταχεία επαναφορά της οικονομίας σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης δεν υπάρχουν, ιδίως σήμερα που ο κρατικός δανεισμός για καταναλωτικούς σκοπούς δεν είναι επιλογή, όπως ήταν τα χρόνια πριν την κρίση, και έχουν ήδη αναληφθεί αυστηρές δημοσιονομικές δεσμεύσεις για τη φορολογία επιχειρήσεων και εργαζομένων. Εάν η χώρα δεν τηρεί τα συμφωνηθέντα, όσον αφορά στην παραμονή της σε τροχιά υψηλής δημοσιονομικής πειθαρχίας, θα τεθεί και πάλι εκτός αγορών όπως συνέβη το 2010. Και αυτή τη φορά η διάσωση θα είναι πολύ επώδυνη, καθώς θα γίνει μέσα σε ένα πλαίσιο αποδόμησης της ευρωπαϊκής ταυτότητας της χώρας. Τίποτα από τα παραπάνω δεν χρειάζεται, βεβαίως, να συμβεί. Η μόνη διέξοδος στην καινοφανή αυτή κατάσταση που έχει περιέλθει η Ελλάδα είναι η ισχυρή ανάπτυξη, η οποία μπορεί να επιτευχθεί αν δοθεί έμφαση στις ακόλουθες οκτώ προτεραιότητες:
- Εφαρμογή μιας φιλικής προς την ανάπτυξη πολιτικής δημοσιονομικής εξυγίανσης μέσω αναδιάρθρωσης στον τομέα των δημοσίων δαπανών, μείωσης των φορολογικών συντελεστών, επέκτασης της φορολογικής βάσης.
- Συνέχιση των φιλοεπενδυτικών μεταρρυθμίσεων με στόχο τη βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.
- Επιτάχυνση της αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων και της αναδιάρθρωσης των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων.
- Σταδιακή άρση των κεφαλαιακών περιορισμών σε αρμονία με την πρόοδο που σημειώνεται στην αποκατάσταση εμπιστοσύνης στις προοπτικές της οικονομίας.
- Ενίσχυση και διαφοροποίηση του εξαγωγικού προσανατολισμού της χώρας και υλοποίηση μιας στρατηγικής μεγέθυνσης της βιομηχανικής παραγωγής.
- Επιτάχυνση των δράσεων ψηφιοποίησης της οικονομίας.
- Αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας και διασύνδεσή του με τις ανάγκες της αγοράς.
- Ανακατανομή δημοσίων δαπανών υπέρ των επενδύσεων και βελτιωμένη χρήση των πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Ανοδικά συνέχισε να κινείται ο κύκλος εργασιών στη μεταποίηση πλην πετρελαιοειδών τον Ιούνιο του 2018 για 6ο συνεχόμενο μήνα (+5,8% κατά το διάστημα Ιαν – Ιουν 2018, επιπλέον αύξησης +5,4% το αντίστοιχο διάστημα το 2017), ακολουθώντας τη θετική πορεία της βιομηχανικής παραγωγής και των εξαγωγών αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή και πλοία (+2,3% και +12,1% αντίστοιχα το διάστημα Ιαν – Ιουν 2018). Την ίδια ώρα, οι επιχειρηματικές προσδοκίες στη βιομηχανία βελτιώθηκαν τον Ιούνιο του 2018, με τις προβλέψεις για την παραγωγή, τις νέες παραγγελίες και την απασχόληση να παραμένουν γενικά θετικές. Η δυναμική πορεία των εξαγωγών πλην καυσίμων και πλοίων συνεχίστηκε τον Ιούνιο του 2018 (+13,5% και +12,1% το διάστημα Ιαν – Ιουν 2018), ωστόσο η επιδείνωση του ισοζυγίου καυσίμων συνολικά κατά το 1ο εξάμηνο του έτους (λόγω και της αύξησης των τιμών των καυσίμων) συνέβαλε στην αύξηση του ελλείμματος στο ισοζύγιο αγαθών κατά €744,7 εκατ. Ακόμα και χωρίς τα καύσιμα, το ισοζύγιο αγαθών εξακολουθεί να διογκώνεται καθώς οι εισαγωγές αυξάνονται επίσης με ταχείς ρυθμούς (+9,3%). Ταυτόχρονα, οι θετικές προσδοκίες στον τουρισμό επιβεβαιώνονται από την αύξηση των αφίξεων και των εισπράξεων κατά +19,1% και +18,9% αντίστοιχα το 1ο εξάμηνο του 2018, συμβάλλοντας θετικά στις καθαρές προσλήψεις (289,6 χιλ., έναντι 263,1 χιλ. το 1ο εξάμηνο του 2017. Αναφορικά με την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού, την ώρα που τα έσοδα από φόρους και εισφορές συνεχίζουν να αυξάνονται ελαφρά ως απόρροια των μέτρων που έχουν ληφθεί, καταγράφεται σταθερή αύξηση των δαπανών για παροχές και μισθούς του δημοσίου, ενώ και η μείωση στις δαπάνες για συντάξεις επιβραδύνεται. Οι οφειλές του κράτους προς την αγορά συνεχίζουν να υποχωρούν, παρά την ελαφρά αύξηση των εκκρεμών επιστροφών φόρου. Συνεχίζεται η πορεία αύξησης των καταθέσεων των νοικοκυριών (+€540 εκατ. τον Ιούλιο του 2018 και συνολικά +€2,4 δισ. από τον Δεκέμβριο του 2017 και +€6,6 δισ. από τον Ιούλιο του 2015), ενώ η ετήσια πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις, αν και βελτιώνεται, παραμένει αρνητική (-0,9% τον Ιούλιο του 2018).
Διαβάστε εδώ το Εβδομαδιαίο Δελτίο για την Ελληνική οικονομία – Οικονομία & Επιχειρήσεις:Η Ελλάδα μπροστά στην πρόκληση της ανάπτυξης… – 30 Αυγούστου 2018.
