Οι συνεχείς βελτιώσεις της τελευταίας 5ετίας φέρνουν την οικονομία, την κοινωνία και τη δημόσια διοίκηση μπροστά στην πρόκληση ενός ψηφιακού άλματος μέχρι το 2030
Η ευρωπαϊκή Ψηφιακή Δεκαετία είναι ευρωπαϊκό πρόγραμμα πολιτικών για τον ψηφιακό μετασχηματισμό στην Ευρώπη, με ρητούς στόχους για το 2030. Αποτελούν κοινή κατεύθυνση των ευρωπαϊκών χωρών, οι οποίες με τη σειρά τους θα επιλέξουν τους τρόπους εκπλήρωσής τους. Οι στόχοι της Ψηφιακής Δεκαετίας τίθενται σε τέσσερις άξονες (δεξιότητες, υποδομές, επιχειρήσεις και δημόσιες υπηρεσίες), με τις ακόλουθες βασικές επιδιώξεις:
- όλα τα νοικοκυριά να έχουν πρόσβαση σε δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας
- το 80% του πληθυσμού να διαθέτει βασικές ψηφιακές δεξιότητες
- να απασχολούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση 20 εκ. εξειδικευμένοι εργαζόμενοι στις Τεχνολογίες Πληροφορικής & Επικοινωνιών (ΤΠΕ)
- το 75% των επιχειρήσεων να χρησιμοποιεί κάποια προηγμένη τεχνολογία (cloud, μαζικά δεδομένα, τεχνητή νοημοσύνη)
- το 90% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων να έχει πετύχει το βασικό επίπεδο ψηφιακής ωριμότητας,
- και το σύνολο των δημοσίων υπηρεσιών να παρέχεται ψηφιακά.
Στην ΕΕ, η ψηφιοποίηση του Δημόσιου Τομέα εξελίσσεται ικανοποιητικά, καλύπτοντας ήδη σημαντικό μέρος των στόχων. Όμως, απαιτείται επιτάχυνση στην υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών από τις επιχειρήσεις, καθώς και στην ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων και υποδομών.
Ξεκινώντας από ένα ιδιαίτερα χαμηλό σημείο, η Ελλάδα, προσεγγίζει σταδιακά το μέσο όρο των ευρωπαϊκών επιδόσεων στις βασικές ψηφιακές δεξιότητες του πληθυσμού, στην ανάπτυξη των δικτύων 5G, στην ψηφιοποίηση των δημοσίων υπηρεσιών και στη διείσδυση δικτύων. Υπολείπεται όμως σημαντικά στην υλοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων σε τεχνολογίες αιχμής, καθώς και σε θέματα δεξιοτήτων αιχμής σε ΤΠΕ.
Η χώρα βελτίωσε κατά 56% το επίπεδο ψηφιακής ωριμότητας μεταξύ 2018-2023, μια επίδοση σχεδόν διπλάσια από το 30% που σημειώθηκε στο σύνολο της ΕΕ, ωστόσο εξακολουθεί να βρίσκεται κάτω από το μέσο όρο της ΕΕ.
Ζητούμενο, πλέον, είναι ένα άλμα στρατηγικής και ταχύτητας ώστε να παραμείνει η χώρα στην τροχιά της Ψηφιακής Δεκαετίας με τα ανάλογα οφέλη. Προς αυτή την κατεύθυνση εξετάζεται αναλυτικά στο παρόν Special Report, το πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό το άλμα, στη βάση των στόχων της Ψηφιακής Δεκαετίας και των επιμέρους διαστάσεων του Δείκτη Ψηφιακής Ωριμότητας (Digital Maturity Index – DMI) του ΣΕΒ. Κάθε ενότητα περιλαμβάνει καταγραφή των επιδόσεων της Ελλάδας, αλλά και προτάσεις για την ανάληψη δράσης γύρω από κάθε άξονα:
- Υποδομές συνδεσιμότητας: Επίδοση DMI στο 85% του μ.ο. ΕΕ27
Η Ελλάδα προσεγγίζει σταδιακά το στόχο του Gigabit connectivity, ενώ και η κάλυψη των δικτύων οπτικών ινών διαμορφώνεται περίπου στο 50% του μ.ο. ΕΕ.
- Ψηφιακές δεξιότητες: Επίδοση DMI στο 86% του μ.ο. ΕΕ27
Περίπου ο μισός πληθυσμός διαθέτει έστω ένα βασικό επίπεδο ψηφιακών δεξιοτήτων, επίδοση κοντά στο μ.ο. της ΕΕ (54%), όμως αρκετά μακριά από το στόχο του 2030.
- Ψηφιακή ωριμότητα των επιχειρήσεων: Επίδοση DMI στο 68% του μ.ο. ΕΕ27
Η αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών (ιδίως αιχμής όπως ΤΝ, IoT, ρομποτικά συστήματα), εξελίσσεται με πιο αργούς ρυθμούς σε σχέση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
- Ψηφιακή ωριμότητα του Δημοσίου: Επίδοση DMI: 78% του μ.ο. ΕΕ27
Η απόσταση από τους ευρωπαϊκούς μ.ο. επιμένει καθώς η Ελλάδα κάνει σημαντικά βήματα, αλλά εξίσου δυναμικά κινείται και η υπόλοιπη ΕΕ. Αυτή η απόσταση που επιμένει, υπογραμμίζει την ανάγκη ακόμα μεγαλύτερης επιτάχυνσης, ειδικά σε συστήματα που απλοποιούν τις γραφειοκρατικές διαδικασίες του δημοσίου τομέα πίσω από το gov.gr. Βέβαια το gov.gr παραμένει επιτυχία παρέχοντας ψηφιακά >1.600 υπηρεσίες, ενώ πρόσφατα ξεκίνησε η λειτουργία του ψηφιακού βοηθού Τεχνητής Νοημοσύνης mAIgov (τις πρώτες δυο εβδομάδες λειτουργίας, το chatbot είχε δεχτεί >125.000 ερωτήσεις).
- Ψηφιακή Υγεία
Επίσης, η Ελλάδα έχει πραγματοποιήσει αρχικά βήματα ψηφιοποίησης των υπηρεσιών υγείας, όπως η δυνατότητα πρόσβασης στους ατομικούς φακέλους υγείας (δείκτης DMI: 61%), κάτι που αποτελεί θεμέλιο για τη σύγκλιση με τον μ.ο. της ΕΕ (72%) .
- Κλάδος ΤΠΕ και υψηλής τεχνολογίας: Επίδοση DMI: 75% του μ.ο. ΕΕ27
Η συμμετοχή του κλάδου ΤΠΕ στο ΑΕΠ και στην απασχόληση είναι ακόμα περιορισμένη, ενώ χαρακτηρίζεται από χαμηλότερο βαθμό εξωστρέφειας σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Ωστόσο, ο κλάδος αναπτύσσει σημαντική καινοτόμο δράση, όπως υποδεικνύει η διαχρονική αύξηση των επενδύσεων των εταιρειών τεχνολογίας σε Ε&Α, αλλά και ικανοποιητικό βαθμό νεανικής επιχειρηματικότητας
Top 5
- Διαχρονική πρόοδος στην ευρυζωνική κάλυψη
- Θετική αφετηρία αξιοποίησης του 5G
- Παραγωγή υψηλού επιπέδου αποφοίτων ΤΠΕ από τα ελληνικά Πανεπιστήμια
- Ψηφιοποίηση σημαντικού αριθμού διεπαφών των δημόσιων υπηρεσιών κυρίως προς πολίτες
- Ανάπτυξη κουλτούρας στη χρήση του διαδικτύου και στις ηλεκτρονικές αγορές
Bottom 5
- Έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων σε μεγάλο τμήμα του πληθυσμού
- Ανεπαρκής ο αριθμός των αποφοίτων με υψηλή εξειδίκευση σε ΤΠΕ
- Περιορισμένα μεγέθη του εγχώριου κλάδου ΤΠΕ & τεχνολογίας αιχμής
- Περιορισμένες επενδύσεις τεχνολογιών αιχμής, ιδίως στις ΜμΕ
- Σε εξέλιξη η διείσδυση ευρυζωνικών δικτύων πολύ υψηλών ταχυτήτων
Προτάσεις ΣΕΒ για ταχύτερη ψηφιακή ωριμότητα
- Κίνητρα για την επίσπευση της διείσδυσης των ευρυζωνικών δικτύων πολύ υψηλών ταχυτήτων στα νοικοκυριά, και διευκόλυνση της πρόσβασης στους βιομηχανικούς υποδοχείς, σύμφωνα με καλές πρακτικές
- Εκστρατείες οριζόντιας ενίσχυσης του ψηφιακού αλφαβητισμού για το σύνολο του πληθυσμού
- Διπλασιασμός αριθμού αποφοίτων σε σχολές ΤΠΕ και γενικότερα σχολές STEΜ, εντός διετίας
- Διαμόρφωση πιο ευέλικτων χρηματοδοτικών εργαλείων και φορολογικών κινήτρων για την ενθάρρυνση της υιοθέτησης ψηφιακών λύσεων και της ενσωμάτωσης καινοτομίας από τις επιχειρήσεις
- Κατάρτιση σύγχρονων εθνικών στρατηγικών και πλαισίων για την ασφαλή ανάπτυξη και παραγωγική χρήση τεχνολογιών και εφαρμογών αιχμής, όπως Τεχνητή Νοημοσύνη και Διαδίκτυο των Πραγμάτων, με έμφαση στις δυνατότητες δημιουργίας εγχώριας προστιθέμενης αξίας στη βιομηχανία και μεταποίηση
- Διαμόρφωση ενός λειτουργικού πλαισίου για τη διακυβέρνηση και το άνοιγμα των δημόσιων δεδομένων, ώστε η χώρα να καρπωθεί έγκαιρα τις ωφέλειες της οικονομίας των δεδομένων
- Κατάρτιση προγραμματικών συμφωνιών (Sector Deals) με τον εγχώριο κλάδο ΤΠΕ για την προώθηση ψηφιακών λύσεων σε κλάδους υψηλής κρισιμότητας για την ελληνική οικονομία (βιομηχανία, logistics, υγεία, agrobusiness, τουρισμός, κ.α.)
- Απλοποίηση διαδικασιών πριν την ψηφιοποίησή τους (ειδικά στην εξυπηρέτηση επιχειρήσεων) και πλήρης ψηφιοποίηση των διεπαφών του δημόσιου τομέα με τις επιχειρήσεις
- Επιτάχυνση έργων ψηφιακού μετασχηματισμού της δημόσιας διοίκησης
