Η συμφωνία που επιτεύχθηκε στη Σύνοδο Κορυφής για το Ευρώ στις 12/7/2015 και η ψήφιση των προαπαιτούμενων μέτρων για την εφαρμογή ενός 3ου προγράμματος προσαρμογής, παρά τις αυξημένες κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις που συνεπάγονται, αποτελούν τη βάση για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και σταθερότητας στην Ελλάδα. Ήδη, οι επιχειρήσεις βιώνουν αφόρητες καταστάσεις λόγω της στενότητας ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα και των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων που επιβλήθηκαν από τις 29/6/2015. Η οικονομική δραστηριότητα έχει μειωθεί ραγδαία, ενώ πλέον παρατηρούνται σημαντικές ελλείψεις στη διαθεσιμότητα και στις εισαγωγές προϊόντων και πρώτων υλών. Αυτό επιδρά καταλυτικά σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα και συνεπάγεται κατακόρυφη πτώση του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων, μείωση της παραγωγής, ακυρώσεις παραγγελιών και εξαγωγών, μεγάλες καθυστερήσεις στις εγχώριες πληρωμές και διακοπή των διασυνοριακών πληρωμών ή εφαρμογή πολύ δυσμενών όρων (πχ προ-πληρωμές στο 100%). Οι συνθήκες αυτές δεν έχουν ακόμα αποτυπωθεί πλήρως στα επίσημα στοιχεία που ανακοινώθηκαν τον τελευταίο μήνα, ωστόσο ήδη καταγράφονται αρνητικές μεταβολές σε αρκετούς δείκτες:
- Ο δείκτης οικονομικού κλίματος παρουσιάζει εικόνα κατάρρευσης τον Ιούλιο του 2015 (στις 81,3 μονάδες από 90,7 τον προηγούμενο μήνα), με τις προβλέψεις των επιχειρήσεων για νέες παραγγελίες και εξαγωγές να εμφανίζονται ιδιαίτερα απαισιόδοξες. Ανάλογη εικόνα παρουσιάζουν η καταναλωτική εμπιστοσύνη, οι προσδοκίες νοικοκυριών για ανεργία και οι προσδοκίες των επιχειρήσεων, πλην του λιανικού εμπορίου, για την εξέλιξη της απασχόλησης.
- Η κορύφωση της πολιτικής αβεβαιότητας αποτυπώνεται επίσης στην εκροή καταθέσεων που σημειώθηκε τον Ιούνιο του 2015 (συνολικά €7,7 δις), με αποτέλεσμα το ύψος των καταθέσεων να περιοριστεί στα €122,2 δις, στα επίπεδα δηλαδή των τελευταίων μηνών του 2003.
- Η ανεργία, παρά την οριακή βελτίωση τον Απρίλιο του 2015, παραμένει σε ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο (25,6%).
- Επιβραδύνεται σημαντικά ο ρυθμός ανόδου των εξαγωγών τον Μάιο του 2015 (+4,9% χωρίς πετρελαιοειδή, ΕΛΣΤΑΤ) εντείνοντας τις ανησυχίες για την πορεία τους κατά τους επόμενους μήνες. Ήδη τα στοιχεία της ΤτΕ καταγράφουν πτώση των εισπράξεων από εξαγωγές χωρίς καύσιμα και πλοία (-3,6%), γεγονός το οποίο πιθανώς υποδηλώνει ότι τα έσοδα παραμένουν στο εξωτερικό λόγω της αβεβαιότητας.
- Ανακόπτεται η ανοδική πορεία της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας τον Απρίλιο του 2015 (-3,5%), ύστερα από την αξιοσημείωτη αύξηση των προηγούμενων μηνών (+29,2% το Α’ 3μηνο του 2015).
- Η έρευνα για τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό αποτυπώνει πως η κρίση έχει πλήξει περισσότερο τις παραγωγικές ηλικίες. Ενδεικτικά, το ποσοστό των παιδιών με σοβαρές υλικές στερήσεις ανήλθε σε 23,3% το 2014, από 12,3% το 2010 ενώ το αντίστοιχο ποσοστό των ηλικιωμένων παρουσίασε ηπιότερη αύξηση (15,5% από 12,4% το 2010). Η πολύ αυξημένη υλική στέρηση των παιδιών αντανακλά τις δυσκολίες των νοικοκυριών που έχουν πληγεί από την ανεργία του ιδιωτικού τομέα, την ώρα που οι δαπάνες για συντάξεις συνεχίζουν να προστατεύουν τους ηλικιωμένους από τις χειρότερες επιπτώσεις της κρίσης και της πολιτικής αβεβαιότητας. Αναδεικνύεται έτσι η επείγουσα ανάγκη δημιουργίας των προϋποθέσεων αύξησης της απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στις παραγωγικές ηλικίες και τον ιδιωτικό τομέα να αντιμετωπίσουν την φτώχεια.
- Η αδύναμη επίδοση των εσόδων από ΦΠΑ τον Ιούνιο αποτυπώνει τόσο την κόπωση της αγοράς όσο και της δυνατότητας της οικονομίας να καταβάλλει φόρους. Αντίστοιχα, η κόπωση των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές αποτυπώνει τη στροφή της αγοράς εργασίας σε χαμηλότερες αποδοχές και ευέλικτες μορφές απασχόλησης. Η συγκράτηση δαπανών, με εξαίρεση τις αποδοχές και συντάξεις του δημοσίου, όπως είναι η αποπληρωμή οφειλών του κράτους και η έμφαση σε έκτακτα έσοδα όπως η πληρωμή από το ΤΧΣ συνεχίζουν να καλύπτουν την υστέρηση οργανικών εσόδων.
Δείτε εδώ το Μηνιαίο Δελτίο Οικονομικής Δραστηριότητας.
