Οι αναβολές και οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος προσαρμογής δημιούργησαν ένα νέο κύκλο αβεβαιότητας που είχε ως αποτέλεσμα τη διατήρηση μικτών τάσεων στην αγορά χωρίς να αποφευχθεί η είσοδος της οικονομίας σε νέα τροχιά ύφεσης. Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το Α’ 3μηνο του 2016 το ΑΕΠ μειώθηκε κατά -1,4%, συμπληρώνοντας τρία διαδοχικά 3μηνα ύφεσης μετά από έξι συνεχόμενα 3μηνα ανάπτυξης και ακολουθώντας την πτωτική τάση του δείκτη οικονομικού κλίματος. Με το αίσιο τέλος της πρώτης αξιολόγησης ανοίγει η προοπτική για την ανάκαμψη της οικονομίας, καθώς η εκταμίευση της δόσης των €10,3 δισ. αναμένεται να βελτιώσει τη ρευστότητα στην αγορά, αφού μέρος αυτής θα χρησιμοποιηθεί για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου προς ιδιώτες. Η βελτίωση της ρευστότητας σε συνδυασμό με την πιθανή άνοδο του τουρισμού, εκτιμάται ότι θα αντισταθμίσει έως έναν βαθμό τις υφεσιακές πιέσεις που θα δημιουργήσουν τα νέα μέτρα σχετικά με τη φορολογία και το ασφαλιστικό. Προς το παρόν, τα στοιχεία αντανακλούν μια διστακτική σταθερότητα, με τους περισσότερους δείκτες να μην αποτυπώνουν μια σαφή κατεύθυνση. Παρόλα αυτά, φαίνεται ότι η οικονομία σημειώνει καλύτερες επιδόσεις στο εξωτερικό, με την εγχώρια ζήτηση να υφίσταται τις επιπτώσεις της αυξημένης αβεβαιότητας. Ειδικότερα:
- Η βιομηχανική παραγωγή στη μεταποίηση πλην πετρελαιοειδών κινείται ανοδικά για 6ο συνεχόμενο μήνα τον Απρίλιο του 2016 (+4,2%), καταγράφοντας αύξηση +2,7% συνολικά το πρώτο 4μηνο του έτους.
- Οι εξαγωγές αγαθών πλην πετρελαιοειδών συνεχίζουν να δείχνουν αντιστάσεις, επανερχόμενες εκ νέου σε θετικούς ρυθμούς μεταβολής τον Απρίλιο του 2016 (+2,2% και +0,5% το διάστημα Ιαν – Απρ 2016). Ταυτόχρονα, οι εισαγωγές αγαθών πλην πετρελαιοειδών κατέγραψαν εντυπωσιακή άνοδο (+26,5% τον Απρίλιο και +9,6% το διάστημα Ιαν – Απρ).
- Οι εκτιμήσεις των νοικοκυριών για την εξέλιξη της ανεργίας, που είχαν διαμορφωθεί σε ιδιαίτερα απαισιόδοξα επίπεδα τους προηγούμενους μήνες, αποκλιμακώνονται ελαφρά τον Μάιο του 2016 και, μαζί με τις προσδοκίες για αποταμίευση και σημαντικών αγορών, αντιστάθμισαν την επιδείνωση των προβλέψεων για την οικονομική κατάσταση, ανακόπτοντας την υποχώρηση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης (στις -71,9 μονάδες από -73,7 τον προηγούμενο μήνα).
- Οι θετικές προσδοκίες για τον τουρισμό ενισχύονται, καθώς οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά +8,2% τον Μάρτιο του 2016, αναπληρώνοντας τις απώλειες που σημειώθηκαν κατά το πρώτο 2μηνο του έτους (-5,6%), ενώ κατά το διάστημα Ιαν – Μαρ εμφανίζουν οριακή υποχώρηση -0,1%. Ταυτόχρονα, οι επιχειρηματικές προσδοκίες στον τουρισμό, αν και σε χαμηλότερο επίπεδο από το αντίστοιχο περσινό, κινήθηκαν ανοδικά τον Μάιο του 2016 (στις 88,9 μονάδες από 79,7 τον προηγούμενο μήνα).
- Το ποσοστό ανεργίας συνεχίζει να υποχωρεί τον Μάρτιο του 2016 (24,1% έναντι 24,2% τον προηγούμενο μήνα και 25,7% τον Μάρτιο του 2015), εμφανίζοντας μία αργή μεν αλλά σταθερή πτωτική πορεία.
Παράλληλα όμως:
- O δείκτης οικονομικού κλίματος υποχώρησε ελαφρά τον Μάιο του 2016 (στις 89,7 μονάδες από 90,3 τον προηγούμενο μήνα), λόγω των αρνητικών προσδοκιών στη βιομηχανία, ενώ οι προσδοκίες στους υπόλοιπους τομείς παρουσίασαν βελτίωση. Την ίδια ώρα, ο δείκτης υπευθύνων προμηθειών στη μεταποίηση (PMI) παρουσίασε μικρή επιδείνωση (στις 48,4 μονάδες από 49,7 τον προηγούμενο μήνα), παραμένοντας κάτω από το επίπεδο των 50 μονάδων για 4ο συνεχόμενο μήνα. Η υποχώρηση του PMI οφείλεται κυρίως στον περιορισμό των νέων παραγγελιών, τόσο από την εγχώρια αγορά όσο και από τις διεθνείς αγορές, ενώ παρατηρήθηκε οριακή μείωση των θέσεων εργασίας.
- Πτωτικά κινήθηκε για 3ο συνεχόμενο μήνα τον Μάρτιο του 2016 ο δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο, ωστόσο η μείωση περιορίστηκε στο -1,6% (από -6,8% τον Φεβρουάριο), ενώ σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο του 2016 ο εποχικά διορθωμένος δείκτης όγκου σημείωσε αύξηση +3,2%. Συνολικά κατά το πρώτο 3μηνο του 2016, καταγράφεται μείωση του όγκου πωλήσεων σε όλες τις κατηγορίες καταστημάτων, με εξαίρεση τα τρόφιμα (+3,9%) και τα καταστήματα ένδυσης – υπόδησης (+1,9%), ενώ ο γενικός δείκτης υποχώρησε κατά -3,4% (-2,1% χωρίς τα καύσιμα).
Υπό το φως των παραπάνω στοιχείων, οι προβλέψεις των διεθνών οργανισμών, όπως αυτές της ΕΕ αλλά και οι πιο πρόσφατες του ΟΟΣΑ, εξακολουθούν να κάνουν λόγο για θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το 2ο εξάμηνο του 2016. Ωστόσο, τα μέτρα λιτότητας που έχουν συμφωνηθεί για την επόμενη τριετία αναμένεται να περιορίσουν την ιδιωτική κατανάλωση, η οποία συμβάλλει κατά 80% στο ΑΕΠ. Έτσι, για να επαληθευθούν οι προβλέψεις ανάκαμψης και να εδραιωθούν προοπτικές ανάπτυξης με μακροχρόνιο ορίζοντα, είναι αναγκαία η ενθάρρυνση των παραγωγικών επενδύσεων, οι οποίες θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας που παράγουν σταθερά εισοδήματα. Αυτό ήταν και το βασικό μήνυμα του Βιομηχανικού Συνεδρίου του ΣΕΒ, που πραγματοποιήθηκε στις 23 και 24 Μαΐου, ανοίγοντας τη συζήτηση για τη διαμόρφωση μίας βιομηχανικής στρατηγικής για καινοτομία, ανάπτυξη και δουλειές.
Διαβάστε εδώ το Μηνιαίο δελτίο οικονομικής δραστηριότητας: Ελληνική Οικονομία: Η ύφεση βαθαίνει παρά την τόνωση της ζήτησης από το εξωτερικό! – 13 Ιουνίου 2016.
Δείτε εδώ τη σύνοψη στα αγγλικά.
