Επισκόπηση
Η δίκαιη ανάπτυξη είναι μία έννοια με την οποία κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει. Το πραγματικό ζητούμενο βέβαια για την Ελλάδα είναι η ανάπτυξη με δουλειές καθώς η χώρα μας διατρέχει σοβαρό κίνδυνο τα επόμενα χρόνια να έχει μια αναιμική ανάπτυξη, χωρίς νέες θέσεις εργασίας (jobless growth). Θα ήταν πιο φρόνιμο λοιπόν να εργαστούμε όλοι ώστε όταν έρθει η ανάπτυξη να φέρει μαζί της και σημαντική αύξηση της απασχόλησης, αντί να τη «στολίζουμε» με επίθετα και να τη μοιράζουμε πριν τη δούμε. Και για να συμβεί αυτό, χρειάζονται ιδιωτικές επενδύσεις με στόχο δηλαδή το κέρδος, που θα αυξήσουν τις θέσεις εργασίας και τα εισοδήματα. Η κυβερνητική αντίληψη ότι η ανάπτυξη και οι επενδύσεις θα έρθουν μέσω αυτόματου πιλότου επειδή έκλεισε μέρος της 1ης αξιολόγησης είναι ανεδαφική. Παραγνωρίζει ότι η εμπιστοσύνη γκρεμίζεται σε μια νύχτα αλλά κάνει χρόνια να χτιστεί. Το εύλογο ερώτημα διαφόρων σχολιαστών ως προς το γιατί δεν έρχονται επενδύσεις, ενώ οι αξίες των ελληνικών assets έχουν υποτιμηθεί τόσο πολύ, δεν έχει ως απάντηση τις θεωρίες συνομωσίας αλλά το βαθύ ρήγμα εμπιστοσύνης που έχει ανοίξει τα τελευταία χρόνια μεταξύ της επενδυτικής κοινότητας και της Ελληνικής οικονομίας. Η επιχειρηματική κοινότητα περιμένει οι εξαγγελίες της Θεσσαλονίκης να περιέχουν πρωτίστως δείγματα καλύτερης οικονομικής και πολιτικής διακυβέρνησης της χώρας. Με φιλόδοξους και ρεαλιστικούς στόχους, τους κατάλληλους ανθρώπους για να τους υλοποιήσουν και ειλικρινή αναγνώριση ότι η λύση στην οικονομική καχεξία της χώρας θα έρθει μόνο μέσα από την εξισορρόπηση της σχέσης κράτους και ιδιωτικού τομέα που εξακολουθεί να λειτουργεί σε βάρος του δεύτερου. Απαιτείται αλλαγή του μείγματος πολιτικής, με δεδομένους τους στόχους προσαρμογής, ώστε να έλθει η ανάπτυξη μία ώρα αρχύτερα. Και προς τούτο, απαιτείται άμεσα μείωση των φορολογικών συντελεστών και κίνητρα για παραγωγικές επενδύσεις, με ταυτόχρονη και αυτόματη περικοπή των λειτουργικών δαπανών του κράτους στο βαθμό που η πάταξη της φοροδιαφυγής παραμένει ανέφικτη.
- Εξελίξεις στην αγορά εργασίας καταγράφουν μια ισχυρή αύξηση της δηλωμένης μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, μια ηπιότερη αλλά με χρονική διάρκεια αύξηση της απασχόλησης στο σύνολο της οικονομίας, παράλληλα με μια εδραιωμένη τάση μετατόπισης προς πιο ευέλικτες μορφές απασχόλησης με χαμηλότερες αποδοχές. Μια αγορά εργασίας που εξελίσσεται με τέτοιο τρόπο μπορεί να μη συμβαδίζει με την ανάταση της παραγωγικής βάσης της χώρας, αλλά με δεδομένη την αύξηση των φόρων και ασφαλιστικών εισφορών τροφοδοτεί την καλή πορεία των δημοσίων οικονομικών, ειδικά την ώρα που οι ταμειακές δαπάνες παραμένουν πάντα συγκρατημένες σε σχέση με τους στόχους του προϋπολογισμού. Η αδυναμία ενός μέρους των νοικοκυριών και επιχειρήσεων να ακολουθήσουν την αύξηση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, όπως αποτυπώνεται από την αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους, φαίνεται ότι αποτελεί για κυβέρνηση και δανειστές αποδεκτή απώλεια για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων μέσω του αποφασισμένου μείγματος πολιτικής.
- Παράλληλα, στο α’ εξάμηνο του 2016, η ύφεση φαίνεται να βαθαίνει (πτώση του ΑΕΠ κατά -1% έναντι +0,6% πέρυσι), όπως αυτό αποτυπώνεται στην πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης (-1,4% έναντι +1,2% πέρυσι) και του όγκου των λιανικών πωλήσεων (-3,6% έναντι +0,3% πέρυσι), καθώς και την εξασθένιση των εξαγωγών αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή (-1,4% έναντι +14,3% πέρυσι) και των τουριστικών αφίξεων (-1,6% έναντι +20,8% πέρυσι). Από την άλλη πλευρά, παρά την επιστροφή της οικονομίας στην ύφεση από τον Ιούνιο του 2015 και μετά, η ανάκαμψη της μεταποίησης χωρίς πετρελαιοειδή συνεχίζεται (+3%, PMI σε επίπεδα ανάπτυξης για τον Αύγουστο) με αιχμή του δόρατος τα τρόφιμα, τα χημικά, τα μη μεταλλικά ορυκτά και τα βασικά μέταλλα, χωρίς ο δυναμικός αυτός κλάδος, λόγω μεγέθους, να μπορεί να αναστρέψει τη γενικότερη εικόνα της οικονομίας. Τέλος, το οικονομικό κλίμα και η καταναλωτική εμπιστοσύνη παραμένουν στο χαμηλό επίπεδο του α’ εξαμήνου του 2013, χωρίς σαφείς τάσεις βελτίωσης λόγω της γενικότερης αβελτηρίας στην εφαρμογή του προγράμματος προσαρμογής και την τήρηση των προθεσμιών και την επίτευξη των οροσήμων προσαρμογής, και την εξάντληση των αντοχών της ιδιωτικής οικονομίας από την τάση υπερφορολόγησης που έχει εδραιωθεί.
Διαβάστε εδώ το Eβδομαδιαίο Δελτίο για την Ελληνική οικονομία – Οικονομία & Επιχειρήσεις: «Το να σε εμπιστεύονται είναι σημαντικότερο από το να σε αγαπούν» – 1 Σεπτεμβρίου 2016.
