Η 4η βιομηχανική επανάσταση δημιουργεί νέες συνθήκες διεθνούς ανταγωνισμού και απαιτεί προσαρμογή με συντονισμένη στρατηγική. Πολλές χώρες, εντός και εκτός ΕΕ, αναδιατάσσουν τη βιομηχανική τους παραγωγή με συντονισμένα προγράμματα για να κατευθύνουν τις επενδύσεις σε σύγχρονο τεχνολογικό και μηχανολογικό εξοπλισμό, και στις ψηφιακές δεξιότητες. Ήδη, οι επενδύσεις σε τεχνολογικό και μηχανολογικό εξοπλισμό στη Γαλλία καταλαμβάνουν το 28% των συνολικών επενδύσεων, 30% στη Γερμανία, 32% στην Ισπανία, 33% Πορτογαλία, 42% στην Ιταλία. Στην ΕΕ είναι 31%. Η βελτίωση της ελληνικής επίδοσης σε αυτές τις επενδύσεις (13%) είναι μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις, που έχουμε μπροστά μας. Και αυτό γιατί, ανακάμπτουν, μεν, σταδιακά στα προ κρίσης επίπεδα, αλλά παραμένουν δέσμιες των αδυναμιών του επενδυτικού περιβάλλοντος και απουσίας βιομηχανικής πολιτικής.
Σήμερα, οι τεχνολογίες που ενσωματώνουν οι επενδύσεις στην Ελλάδα δεν συμβαδίζουν με τις απαιτήσεις της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Με λίγες εξαιρέσεις, η Ελλάδα συνεχίζει να εστιάζει στην αυτοματοποίηση, στην τυποποίηση και στη μείωση του κόστους, με αποτέλεσμα τη χαμηλή ψηφιακή ωριμότητα των επιχειρήσεων (26οι στην ΕΕ), όπως έδειξε η πρόσφατη μελέτη του Παρατηρητηρίου Ψηφιακού Μετασχηματισμού του ΣΕΒ.
Η έλλειψη προσανατολισμού προς εκείνες τις επενδύσεις, που θα αναβαθμίσουν ψηφιακά και τεχνολογικά την οικονομίας, διατηρώντας τη ενεργή στον χάρτη του διεθνούς ανταγωνισμού, οφείλεται κατά ένα μεγάλο μέρος στο έλλειμμα εθνικής στρατηγικής για την 4η βιομηχανική επανάσταση. Η αναγκαία μετάβαση προϋποθέτει σύνθετες μορφές συνεργασιών και συμπράξεων μεταξύ του ιδιωτικού τομέα, της Πολιτείας, των οικοσυστημάτων καινοτομίας και του εκπαιδευτικού συστήματος. Ήδη, 19 χώρες της ΕΕ-28 ήδη υλοποιούν ολοκληρωμένες στρατηγικές με επίκεντρο τη σύμπραξη δυνάμεων του δημοσίου τομέα, της βιομηχανίας και της ερευνητικής κοινότητας. Κεντρικό όχημα αυτών των στρατηγικών είναι οι Πλατφόρμες Συνεργασίας που αναλαμβάνουν το σχεδιασμό και το συντονισμό υλοποίησης των πολιτικών. Ελάχιστες από αυτές τις πρακτικές εφαρμόζονται στην Ελλάδα. Είτε με σημείο αφετηρίας τη βιομηχανία (όπως στις περισσότερες χώρες), είτε την Πολιτεία , η πληθώρα καλών πρακτικών συνεργασίας για τη μετάβαση στη Βιομηχανία 4.0 μπορούν, και πρέπει, να υιοθετηθούν και στην Ελλάδα. Για αυτό, ο ΣΕΒ έχει ήδη καλέσει όλα τα συναρμόδια Υπουργεία σε συζήτηση για την από κοινού υλοποίηση μιας εθνικής σύμπραξης, για την επιτάχυνση της μετάβασης στην ψηφιακή εποχή. Απαιτείται μια προσέγγιση σε ένα ευρύ φάσμα τεχνολογιών, δεξιοτήτων, ωφελειών, αλλά και προκλήσεων που αντιμετωπίζει κάθε χώρα, κάθε επιχείρηση και κάθε εργαζόμενος.
Η εκτενής ανάλυση του Παρατηρητηρίου Ψηφιακού Μετασχηματισμού του ΣΕΒ, εντόπισε 5 κύριους τομείς για τη Βιομηχανία 4.0 στην Ελλάδα, όπου πρέπει να γίνουν άμεσες παρεμβάσεις: α) Άμεση δημιουργία μηχανισμών συντονισμού δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, β) Δραστική ενίσχυση τεχνολογικών επενδύσεων γ) Ενίσχυση επενδύσεων που μετασχηματίζουν την έρευνα σε εμπορεύσιμα προϊόντα, δ) Κάλυψη χάσματος ψηφιακών και τεχνολογικών δεξιοτήτων, ε) Ανάπτυξη κόμβων καινοτομίας για την συνεύρεση ερευνητών και επιχειρήσεων.
Η 4η βιομηχανική επανάσταση είναι μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί. Από τη στιγμή που ο ψηφιακός και τεχνολογικός μετασχηματισμός είναι θέμα επιβίωσης, οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν αρκετό δρόμο να καλύψουν αλλά λίγο χρόνο για να το πετύχουν. Η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει άμεσα τις πρακτικές της ΕΕ για να επιταχύνει το μετασχηματισμό της εγχώριας βιομηχανίας, χωρίς να χάνει πολύτιμο χρόνο σε άσκοπες, εσωστρεφείς μελέτες και αναλύσεις. Ο εθνικός σχεδιασμός για το μετασχηματισμό της βιομηχανίας πρέπει να καταστεί πρώτη εθνική αναπτυξιακή προτεραιότητα, με την ενεργό συμμετοχή της βιομηχανίας στη διακυβέρνηση του προγράμματος και με τη συνεργασία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα στο επίκεντρο. Στο παρόν Special Report, παρουσιάζονται αναλυτικά τα προγράμματα συμπράξεων, που έχουν υιοθετηθεί διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, για τη ευθυγράμμιση της βιομηχανίας, όλων των κλάδων, με τη νέα τεχνολογική εποχή.
Οι παρεμβάσεις του ΣΕΒ θα κορυφωθούν στο Βιομηχανικό Συνέδριο, στις 18 – 19 Δεκεμβρίου, με κεντρικό θέμα την ανάγκη άμεσης προσαρμογής της Ελλάδας στις προκλήσεις της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης.
Διαβάστε εδώ το Special Report.
Δείτε εδώ τη δεύτερη έκδοση του Παρατηρητηρίου Ψηφιακού Μετασχηματισμού του ΣΕΒ, με θέμα το “έξυπνο” εργοστάσιο και τη Βιομηχανία 4.0
Δείτε εδώ το infographic του Special Report.
