Συμφωνία σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με τον κανονισμό για τις ξένες επιδοτήσεις

H EE είναι μία ανοιχτή οικονομία η οποία αποτελεί ένα ελκυστικό προορισμό για άμεσες ξένες επενδύσεις. Σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η ΕΕ αντιπροσωπεύει το 16% το παγκόσμιου εμπορίου και οι άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) στην ΕΕ το 2021 ανήλθαν σε $ 138 δις. Με δεδομένο ότι το 85% της παγκόσμιας ανάπτυξης αναμένεται να προέλθει εκτός ΕΕ ήδη από το 2024, είναι σαφές ότι η ΕΕ πρέπει να παραμείνει προσηλωμένη στην αρχή των ανοιχτών αγορών ώστε να αξιοποιήσεις τις προοπτικές ανάπτυξης εκτός των συνόρων της.

Η ανοιχτές αγορές βασίζονται στον ανταγωνισμό επί ίσους όρους που προϋποθέτει και κοινή αντίληψη σχετικά με το ρόλο των κρατικών ενισχύσεων. Σε αντιδιαστολή με την ΕΕ όπου οι κρατικές ενισχύσεις διέπονται από ένα πολύ αυστηρό πλαίσιο, πολλοί σημαντικοί εταίροι της ΕΕ επιδοτούν τις επιχειρήσεις τους χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς.

Η έλλειψη ανταγωνισμού επί ίσων όρων δεν αποτελεί μόνο πρόβλημα όσον αναφορά τη δραστηριότητα ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σε τρίτες χώρες αλλά δημιουργεί και στρεβλώσεις στην ενιαία αγορά στο βαθμό που εταιρίες τρίτων χωρών δραστηριοποιούνται εντός αυτής και ανταγωνίζονται εταιρίες (ευρωπαϊκές και μη) που δεν λαμβάνουν κρατικές ενισχύσεις.
Σε αυτό το πλαίσιο, το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε καταρχήν πολιτική συμφωνία σχετικά με τον κανονισμό για τις ξένες επιδοτήσεις που στρεβλώνουν την εσωτερική αγορά. Βάσει των νέων κανόνων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα έχει την εξουσία να εξετάζει τις κρατικές ενισχύσεις που χορηγούνται από δημόσιες αρχές τρίτης χώρας προς όφελος εταιρειών που ασκούν οικονομική δραστηριότητα στην ΕΕ, ώστε να επανορθώνει τις στρεβλωτικές επιπτώσεις τους.

Πιο συγκεκριμένα, κανονισμός προβλέπει την υποχρέωση κοινοποίησης των εταιρειών στις εξής περιπτώσεις:

– Σε συγχωνεύσεις όπου η εξαγοραζόμενη εταιρία έχει κύκλο εργασίας τουλάχιστον € 500 εκατ. και η αγοράστρια εταιρία έχει λάβει κρατική ενίσχυση τουλάχιστον € 50 εκατ.

– Σε δημόσιες διαγωνισμούς αξίας € 250 εκατ. και άνω όπου και στις οποίες περιλαμβάνεται ξένη χρηματοδοτική συνεισφορά που ισούται με τουλάχιστον 4 εκατ. ευρώ ανά τρίτη χώρα.

Σε δεύτερη φάση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα διεξάγει έρευνα κατά τη διάρκεια της οποίας η εν λόγω συγκέντρωση δεν μπορεί να ολοκληρωθεί ούτε η δημόσια σύμβαση να ανατεθεί. Σε περίπτωση μη κοινοποίησης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορεί να επιβάλει πρόστιμα στις εν λόγω εταιρίες που φθάνουν το 10% του κύκλου εργασίας. Εάν διαπιστώσει ότι οι εν λόγω ξένες επιδοτήσεις έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ενιαία αγορά, η Επιτροπή μπορεί να επιβάλει στις εταιρείες διαρθρωτικά ή μη διαρθρωτικά επανορθωτικά μέτρα για την αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας της αγοράς.
Ταυτόχρονα, ο κανονισμός εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να διερευνά, με δική της πρωτοβουλία, όλες τις άλλες καταστάσεις της αγοράς και να ζητεί ad-hoc κοινοποιήσεις για μικρότερες συγκεντρώσεις και διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων, εάν υποψιάζεται την ύπαρξη στρεβλωτικής ξένης επιδότησης.

Τέλος, σημειώνεται ότι η Επιτροπή θα έχει το δικαίωμα να ερευνά τις επιδοτήσεις που χορηγούνται έως και πέντε έτη πριν από την έναρξη ισχύος του κανονισμού και οδηγούν σε στρεβλώσεις της εσωτερικής αγοράς μετά την έναρξη ισχύος του