KPMG: Οι επενδύσεις VC στο Fintech διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα, παρότι οι συγχωνεύσεις και εξαγορές (Μ&A) παραμένουν στάσιμες, σύμφωνα με την έρευνα Pulse of Fintech της KPMG

Ενώ η συνολική παγκόσμια χρηματοδότηση του fintech σημείωσε πτώση κατά το α’ εξάμηνο του 2020, με επενδύσεις που ανέρχονται στα US$ 25,5 δισ. παγκοσμίως μέσω 1 221 συμφωνιών, οι επιχειρηματικές συμφωνίες (corporate deals)   συνεχίζουν να ενισχύουν τη δραστηριότητα  Κεφαλαίων Επιχειρηματικών Συμμετέχων (VC), σύμφωνα με την εξαμηνιαία έκθεση Pulse of Fintech H1’20 σχετικά με τις τάσεις των παγκόσμιων επενδύσεων στο Fintech που δημοσιεύεται από την KPMG International.  

Το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης οφείλεται στην απότομη πτώση των Εξαγορών και Συγχωνεύσεων (M&A). Κατά το α΄ εξάμηνο 2020, οι Εξαγορές & Συγχωνεύσεις (M&A) ανήλθαν  σε μόλις US$ 4 δισ. των επενδύσεων σε fintech (σε σύγκριση με US$ 85,7 δισ. το β’ εξάμηνο 2019), συμπεριλαμβανομένης της προσφοράς (reverse merger)  της Open Lending, αξίας US$ 1,3 δισ. Η στασιμότητα στις M&A εξηγείται τόσο λόγω της γενικότερης επιβράδυνσης στην  επίτευξη συμφωνιών, όσο και στη διστακτικότητα  εκ μέρους των επενδυτών προκειμένου να επανεξετάσουν τις υπο-διαμόρφωσή αποτιμήσεις αλλά και τους κινδύνους, υπό το πρίσμα των συνθηκών που έχουν διαμορφωθεί από τον COVID-19.

Παρά την παγκόσμια αβεβαιότητα, οι επενδύσεις VC κυμάνθηκαν σε υψηλά επίπεδα σε όλες τις περιοχές του κόσμου – σε βαθμό που φαίνεται ότι θα ξεπεράσουν τα προηγούμενα ετήσια ρεκόρ εάν συνεχιστεί αυτή η τάση. Στο  α’ εξάμηνο 2020, οι επενδύσεις VC στο fintech  κυμάνθηκαν στα US$ 20 δισ., με US$ 9,3 δισ. στην αμερικανική ήπειρο, US$ 6,7 δισ. στην Ασία και  US$ 4 δισ. στην περιοχή Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής. Η Gojek, με έδρα στην Ινδονησία, άντλησε US$ 3 δισ.  αποτελώντας τη μεγαλύτερη συμφωνία VC του τριμήνου – αλλά και συνολικά. Η Grab, ανταγωνίστρια της Gojek, αποτέλεσε τη δεύτερη μεγαλύτερη συμφωνία VC στο fintech (US$ 886 εκατ.), ακολουθούμενη από την Stripe (US$  850 εκατ.). Ένα σημαντικό ποσοστό των επενδύσεων VC κατευθύνθηκαν σε συμφωνίες που βρίσκονταν σε τελικό στάδιο, καθώς οι ώριμες fintech εξακολουθούν να προσελκύουν μεγάλους γύρους χρηματοδότησης.

Δεδομένου του μεγάλου χρονικού ορίζοντα που απαιτείται για  το κλείσιμο των συμφωνιών, αρκετές από τις συμφωνίες του α’ εξαμήνου 2020 είχαν ξεκινήσει στα τέλη του 2019.  Με την πανδημία COVID-19 η δραστηριότητα γύρω από νέες συμφωνίες επιβραδύνθηκε δραματικά, με εξαίρεση τις πληρωμές που αποτελούν τομέα αιχμής.. Παρά την πανδημία, το ενδιαφέρον των επενδυτών για επιχειρήσεις με επιχειρηματικό μοντέλο βασισμένο σε πλατφόρμες παρέμεινε εξαιρετικά ισχυρό το α’ εξάμηνο του 2020, ειδικά σε λιγότερο ώριμες αγορές fintech. To επιχειρηματικό μοντέλο αυτό συνέχισε να προσελκύει σημαντικές επενδύσεις από επενδυτές και μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες. 

«Η συμφωνία της Gojek αποτελεί κατεξοχήν παράδειγμα του πώς τα όρια του fintech αρχίζουν να γίνονται δυσδιάκριτα. Η ινδονησιακή εταιρεία αποτελεί μια πλατφόρμα που ταυτόχρονα προσφέρει υπηρεσίες  ψηφιακών πληρωμών, και η οποία προσέλκυσε χρηματοδότηση από τεχνολογικούς γίγαντες, όπως οι Facebook, PayPal, Google και Tencent», αναφέρει ο Ian Pollari, Global Fintech Co-leader της KPMG International. 

 «Η αλληλεπίδραση των Big Tech  και των fintech αναμένεται να αυξηθεί, καθώς οι μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες επιχειρούν, σε παγκόσμιο επίπεδο, να επεκτείνουν την πρόσβασή τους σε  νέες αγορές και αλλά και να εμπλουτίσουν την πρόταση αξίας τους (value proposition)  – ειδικά σε αγορές όπως η νοτιοανατολική Ασία».

Βασικά σημεία του 2020 

Οι παγκόσμιες επενδύσεις fintech υπολείπονται κατά πολύ από τις συνολικές επενδύσεις ύψους US$ 150,4 δισ. του 2019. Στα μέσα της χρονιάς, οι συνολικές επενδύσεις fintech παγκοσμίως ανέρχονται στα US$ 25,6 δισ.  

Το μεγαλύτερο μερίδιο των συνολικών επενδύσεων fintech στα μέσα της χρονιάς προέρχεται από την Αμερική, με επενδύσεις ύψους US$ 12,9 δισ. Στην περιοχή Ασίας- Ειρηνικού καταγράφηκαν συνολικές επενδύσεις US$ 8,1 δισ. κατά το α’ εξάμηνο 2020, ενώ στην Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική επενδύθηκαν στο fintech US$ 4,6 δισ.

Η Αμερική και η περιοχή της Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής βρίσκονται ήδη σε πορεία να καταγράψουν νέο ιστορικό ετήσιο υψηλό στις επενδύσεις VC στο Fintech. Στα τέλη του α’ εξαμήνου 2020, η Αμερική είχε προσελκύσει επενδύσεις VC ύψους US$ 9,3 δισ., η Ασία US$ 6,7 δισ. και η Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική US$ 4 δισ.

Οι επενδύσεις VC με τη συμμετοχή μεγάλων εταιρειών παρέμειναν πολύ σημαντικές, ανερχόμενες στα US$ 12,2 δισ. σε επενδύσεις fintech παγκοσμίως. Στις ΗΠΑ καταγράφηκε ρεκόρ σε αξία συμφωνιών VC με εταιρική συμμετοχή, ξεπερνώντας κατά πολύ τα US$ 2,4 δισ. το α’ τρίμηνο 2020, με το επόμενο τρίμηνο το ποσό αυτό σχεδόν να ισοφαρίζεται.

Η δραστηριότητα Μ&Α σε όλες τις περιοχές του κόσμου σημείωσε απότομη πτώση λόγω της εξαιρετικά έντονης δραστηριότητας Μ&Α που είδαμε το 2018 και το 2019. Κατά το α’ εξάμηνο 2020, οι παγκόσμιες συμφωνίες Μ&Α ανήλθαν στα US$ 4 δισ. παγκοσμίως, σε σύγκριση με US$ 85,7 δισ. το β’ εξάμηνο του 2019. 

Οι παγκόσμιες επενδύσεις στην κυβερνοασφάλεια ξεπέρασαν κατά πολύ το ρεκόρ των US$ 592,3 εκατ. του 2019, αγγίζοντας τα US$ 870,8 εκατ.  

Στις ΗΠΑ το μερίδιο του λέοντος των επενδύσεων στο Fintech στην αμερικανική ήπειρο 

Στην αμερικανική ήπειρο καταγράφηκε απότομη μείωση στη χρηματοδότηση σε fintech, με επενδύσεις ύψους US$ 12,9 δισ. το α’ εξάμηνο του 2020 σε σύγκριση με US$ 43,4 δισ. το β’ εξάμηνο του 2019. Η μείωση οφείλεται στην «βουτιά» που κατέγραψαν οι Μ&Α, ενώ οι επενδύσεις VC στην περιοχή συνεχίζονταν με πρωτοφανείς ρυθμούς – με US$ 9,3 δισ. να αντλούνται έως το κλείσιμο το α’ εξαμήνου 2020. Η συντριπτική πλειοψηφία τόσο των συνολικών επενδύσεων fintech στην Αμερική (US$ 11,9 δισ.) όσο και των επενδύσεων VC (US$ 8,6 δισ.) προέρχεται από τις ΗΠΑ μέσω μεγάλων συμφωνιών, όπως η η προσφορά (reverse merger)  της Open Lending αξίας US$ 1,3 δισ., τα US$ 850 εκατ. που άντλησε η Stripe, την εξαγορά αξίας US$ 700 εκατ. της RDC και τα US$ 700 εκατ. που άντλησε η Chime.

Ο πιο ελκυστικός τομέας για τις επενδύσεις VC στις ΗΠA ήταν οι πληρωμές. Εκτός της Stripe και της Chime, η εταιρεία B2B πληρωμών AvidXchange επίσης άντλησε US$ 388 εκατ. Οι εταιρείες που βρίσκονταν σε προχωρημένο σταδίο συμφωνίας και αφορούν άλλους τομείς του  fintech επίσης συμμετείχαν σε  μεγάλους γύρους χρηματοδότησης, όπως η εταιρεία wealth management  Robinhood (US$ 430 εκατ.) η οποία άντλησε επιπλέον US$ 200 εκατ. σε έναν χωριστό γύρο στα μέσα Αυγούστου 2020, η εταιρεία κρυπτονομισμάτων Bakkt (US$ 300 εκατ.) και η ασφαλιστική Duck Creek Technologies (US$ 230 εκατ.)

Οι Ψηφιακές Τράπεζες Challenger banks) συμμετέχουν σε μεγάλους γύρους χρηματοδότησης των VC στην Ευρώπη

Οι συνολικές επενδύσεις στο fintech στην περιοχή Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής σημείωσαν σημαντική πτώση, δεδομένης και της έλλειψης μεγάλων συμφωνιών Μ&Α. Κατά το α’ εξάμηνο 2020, στην περιοχή έγιναν επενδύσεις fintech ύψους US$ 4,6 δισ. Οι επενδύσεις VC στο fintech παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα το α’ εξάμηνο του 2020, αγγίζοντας τα US$ 4 δισ.

Κατά το α’ εξάμηνο 2020, οι ψηφιακές  τράπεζες (challenger banks) πέτυχαν πέντε από τις 10 μεγαλύτερες συμφωνίες στην περιοχή Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής, οι οποίες περιλαμβάνουν την γερμανική Ν26 (US$ 570 εκατ.), την βρετανική Revolut (US$ 500 εκατ.), τη σουηδική Klarna (US$ 200 εκατ.), τη βρετανική Starling Bank (US$ 123 εκατ.) και τη γαλλική Qonto (US$ 116 εκατ.).

Η νοτιοανατολική Ασία επίκεντρο της δραστηριότητας Fintech

Στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού έγιναν συνολικές επενδύσεις fintech ύψους US$ 8.1 δισ. κατά το α’ εξάμηνο 2020, με κυριότερο τον χρηματοδοτικό γύρο των US$ 3 δισ. της Gojek που έχει έδρα στην Ινδονησία, την άντληση US$ 886 εκατ. από την Grab, τη βασική ανταγωνίστρια της Gojek, με έδρα τη Σιγκαπούρη, και την άντληση US$ 398 εκατ. από την ινδική Navi Technologies. Οι επενδύσεις στο Fintech στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού παρουσίασαν αρκετή διαφοροποίηση σε περιφερειακό επίπεδο κατά το τρίμηνο αυτό. Εκτός της Ινδονησίας, της Σιγκαπούρης και της Ινδίας, μεγάλες συμφωνίες στο Fintech είδαν επίσης η Ιαπωνία (Paidy: US$ 251 εκατ.), η Νότια Κορέα (KSNET: US$ 237 εκατ.) και η Αυστραλία (Airwallex: US$ 160 εκατ., Judo Bank: US$ 147 εκατ.). Οι επενδύσεις Fintech στην Κίνα παρέμειναν περιορισμένες, καταγράφοντας χαμηλό πολλών τριμήνων κατά το β’ τρίμηνο του 2020. 

Έντονη τάση στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού διαμόρφωσαν  οι πρωτοβουλίες των  ρυθμιστικών αρχών.  Κατά το β’ εξάμηνο 2020, η Αυστραλία άνοιξε ξανά τη διαδικασία  υποβολής   προτάσεων στην   Επιτροπή για την Χρηματοοικονομική Τεχνολογία (Fintech) και τη Ρυθμιστική Τεχνολογία (RegTech), με στόχο την κατανόηση της επίδρασης της νόσου COVID-19 στον τομέα του Fintech, ενώ η Σιγκαπούρη εγκαινίασε ένα πρόγραμμα αδειοδότησης για συναλλαγές ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων (digital assets) και πλατφορμών και το Χονγκ Κονγκ ένα πρόγραμμα αδειοδότησης «opt-in» για συναλλαγές ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων.

Οι εταιρικές επενδύσεις στο fintech παράμειναν σε πολύ υψηλά επίπεδα το α’ εξάμηνο 2020, αγγίζοντας τα US$12,2 δισ. παγκοσμίως. Οι ΗΠΑ ξεχώρισαν ιδιαιτέρως, καθώς καταγράφηκε ιστορικό υψηλό άνω των US$ 2,4 δισ. σε εταιρικές επενδύσεις το α’ τρίμηνο του 2020 – με σχεδόν το ίδιο νούμερο να καταγράφεται και το β’ τρίμηνο 2020. Οι εταιρικές επενδύσεις αναμένονται να παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα και κατά το β’ εξάμηνο 2020, εν μέρει λόγω της στρατηγικής φύσης των επενδύσεων τις οποίες κάνουν οι εταιρείες σε ψηφιακά κανάλια και προϊόντα ώστε να εξυπηρετήσουν καλύτερα τους πελάτες τους την εποχή της νόσου COVID-19.

Η πανδημία COVID-19 θα παραμείνει ως βασικός προσδιοριστικός παράγοντας για τις επενδύσεις fintech καθώς μπαίνουμε στο β’ εξάμηνο 2020, δεδομένης της έντονης επιτάχυνσης ψηφιακών τάσεων, όπως η χρήση ανέπαφων πληρωμών και η ζήτηση και η χρήση ψηφιακών υπηρεσιών. Η συνεχιζόμενη επιτάχυνση των ψηφιακών τάσεων θα προωθήσει τις επενδύσεις fintech, όχι μόνο για άμεσες λύσεις fintech, αλλά και για σχετικές υποστηρικτικές  τεχνολογίες, όπως η κυβερνοασφάλεια, η πρόληψη απάτης και η διαχείριση ψηφιακής ταυτότητας. Οι εταιρείες με επιχειρηματικό μοντέλο πλατφόρμας θα συνεχίσουν επίσης να ελκύουν τους επενδυτές, ειδικά σε περιοχές με λιγότερο ώριμο νομικό περιβάλλον.

«Κατά το υπόλοιπο του 2020, πιθανόν να δούμε τους επενδυτές να συνεχίζουν να εστιάζουν σε συμφωνίες που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο και σε σίγουρες επιλογές, λόγω του κλίματος αβεβαιότητας. Αυτό πιθανόν θα δυσχεράνει τις λιγότερο ώριμες fintech που ενδεχομένως να βρεθούν σε δύσκολη θέση λόγω έλλειψης ρευστότητας και δυσκολίας άντλησης πρόσθετης χρηματοδότησης», αναφέρει ο Νίκος Δημάκος, Γενικός Διευθυντής των Συμβουλευτικών υπηρεσιών της KPMG στην Ελλάδα. «Κατά το β’ εξάμηνο του 2020, θα υπάρξει πιθανόν ένας αυξανόμενος αριθμός ευκαιριακών επενδύσεων από εταιρείες και ιδιωτικά κεφάλαια (PE) που αναζητούν ευκαιρίες».