Και, όμως,… αντέχει! – 7 Δεκεμβρίου 2015

Η ελληνική οικονομία επιδεικνύει αξιοσημείωτες αντοχές. Οι τελευταίες εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ για τον ρυθμό ανάπτυξης το τρίτο τρίμηνο του 2015, παρά την υποβάθμισή τους έναντι των αρχικών, δείχνουν ότι η ύφεση στο σύνολο του έτους θα είναι ηπιότερη από την αναμενόμενη, δημιουργώντας προσδοκίες ότι οι συνολικές επιπτώσεις των capital controls θα είναι μικρότερες σε σχέση με τους αρχικούς υπολογισμούς. Παράλληλα, οι πρόδρομοι δείκτες οικονομικής δραστηριότητας παρουσιάζουν ομαλοποίηση, αναπληρώνοντας σε μεγάλο βαθμό το χαμένο έδαφος από τις αρνητικές εξελίξεις κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχουν εμφανή σημάδια αποδυνάμωσης που εκφράζονται κυρίως με την επιβράδυνση στους  ρυθμούς αύξησης της βιομηχανικής παραγωγής και των εξαγωγών και της μείωσης των εισαγωγών, των λιανικών πωλήσεων και των εισπράξεων από τον τουρισμό και τη ναυτιλία. Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν κατά τον τελευταίο μήνα:

• Περαιτέρω άνοδο σημείωσε τον Νοέμβριο του 2015 ο δείκτης υπευθύνων προμηθειών (PMI) στη μεταποίηση (στις 48,1 μονάδες), ωστόσο παραμένει σε επίπεδο χαμηλότερο των 50 μονάδων, γεγονός που καταδεικνύει δυσκολίες στις συνθήκες λειτουργίας των επιχειρήσεων.
• Αμετάβλητος παρέμεινε ο δείκτης οικονομικού κλίματος τον Νοέμβριο του 2015 (στις 86,5 μονάδες), ενώ οι επιχειρηματικές προσδοκίες στη βιομηχανία παρουσίασαν άνοδο, καταγράφοντας βελτίωση στις νέες παραγγελίες, τις εξαγωγές και στις προσδοκίες απασχόλησης, αν και τα απόλυτα επίπεδα εμπιστοσύνης παραμένουν χαμηλά.
• Συνεχίζεται, αν και αποδυναμωμένη, τον Σεπτέμβριο του 2015 η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής (+2,8%), έπειτα από τη σημαντική πτώση του Ιουλίου. Συνολικά, κατά το διάστημα Ιαν – Σεπ 2015, δεδομένων των δυσμενών συνθηκών, σημειώνεται οριακή αύξηση του γενικού δείκτη βιομηχανικής παραγωγής (+0,2%), ενώ στη μεταποίηση χωρίς τα καύσιμα η παραγωγή επιδεικνύει ιδιαίτερες αντοχές (+1,2%).
• Παρά τα σημάδια κόπωσης, οι εξαγωγές κινούνται θετικά και τον Σεπτέμβριο του 2015 (+1,9% εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών). Η δυναμική των εξαγωγών κατά τους πρώτους μήνες του 2015, είχε ως αποτέλεσμα την αξιοσημείωτη αύξησή τους συνολικά το διάστημα Ιαν – Σεπ 2015 (+11,1%). Σε αυτό συνέβαλλαν κυρίως οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων (περιλαμβανομένων των μεταποιημένων, +17,1% το Α’ 9μηνο) καθώς και των βιομηχανικών προϊόντων (+9,1% το Α’ 9μηνο).
• Οι αποπληθωριστικές πιέσεις αποκλιμακώνονται σημαντικά τον Οκτώβριο του 2015, με τον δείκτη τιμών καταναλωτή να παρουσιάζει μικρότερη υποχώρηση (-0,9%) σε σύγκριση με τους προηγούμενους μήνες, εξέλιξη που όμως οφείλεται και στην αύξηση των φόρων κατανάλωσης.
• Ο αριθμός των ανέργων παρουσίασε μικρή μείωση τον Αύγουστο του 2015 (1.180 χιλ. άτομα έναντι 1.196 χιλ. άτομα τον προηγούμενο μήνα), με το εποχικά διορθωμένο ποσοστό ανεργίας να διαμορφώνεται στο 24,6% από 26,2% τον Αύγουστο του 2014 και 24,9% τον Ιούλιο του 2015.

Τα παραπάνω στοιχεία αποτελούν ενδείξεις ανθεκτικότητας της οικονομίας. Την ίδια στιγμή όμως, καταγράφονται εξελίξεις, οι οποίες παρατείνουν την αβεβαιότητα. Ειδικότερα:

• Συνεχίζεται η μείωση του κύκλου εργασιών στη βιομηχανία τον Σεπτέμβριο του 2015, με μικρότερο, ωστόσο, ρυθμό σε σύγκριση με τον Αύγουστο καθώς η υποχώρηση του κύκλου εργασιών στη μεταποίηση χωρίς τα καύσιμα περιορίζεται σημαντικά (-2,4%).
• Παρά τις ιδιαίτερα θετικές επιδόσεις του τουρισμού το τρέχον έτος, τον Σεπτέμβριο καταγράφεται υποχώρηση στις ταξιδιωτικές εισπράξεις (-5,4%). Πάντως, σημειώνεται ότι κατά το διάστημα Ιαν – Σεπ 2015 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις ανήλθαν στα €12,5 δισ. (+4,7%), ενώ οι αφίξεις ξεπέρασαν τους 20,6 εκατ. ταξιδιώτες (+8,6%). Πιο ανησυχητική είναι η πορεία των εισπράξεων από τις μεταφορές τον Σεπτέμβριο του 2015 (-53,1%), ιδίως των θαλασσίων, καθώς και οι εισπράξεις από λοιπές υπηρεσίες, κυρίως δραστηριοτήτων ελληνικών κατασκευαστικών εταιρειών στην αλλοδαπή (-25,1%). Γενικότερα, η μείωση των εισπράξεων από τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών καταδεικνύει ότι οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων αποθαρρύνουν την εισαγωγή συναλλάγματος από τις επιχειρήσεις με εξωστρεφή δραστηριότητα, πέραν εκείνης που δικαιολογείται από τη μείωση των ναυτιλιακών ναύλων και της τιμής του πετρελαίου.
• Η καθαρή ροή χρηματοδότηση εξακολουθεί να είναι αρνητική και τον Οκτώβριο του 2015 (-€412 εκατ.) σημειώνοντας ετήσια μεταβολή -1,6%. Αρνητική επίσης ήταν η ροή καταθέσεων τον ίδιο μήνα (-€681 εκατ.), έπειτα από θετική ροή τους δύο προηγούμενους μήνες, ως αποτέλεσμα κυρίως εκροής καταθέσεων των νοικοκυριών (-€533 εκατ.).
• Παρά τη μικρή μείωση του ποσοστού ανεργίας τον Αύγουστο, το ισοζύγιο ροής μισθωτής εργασίας τον Οκτώβριο του 2015 ήταν το δεύτερο χειρότερο για τον μήνα αυτό από το 2001 (καθαρή απώλεια 56.473 θέσεων εργασίας), κυρίως λόγω της μεγάλης αύξησης των αποχωρήσεων.
• Παράλληλα, συνεχίζει να υποχωρεί η οικοδομική δραστηριότητα τον Αύγουστο του 2015 (-27,8%), όπως και οι πωλήσεις αυτοκινήτων (-13,8%).